Birçok kitabı okudum. Okuduklarımdan alıntılar aldım ve sonuçları kendi fikirlerim doğrultusunda değerlendirmeye karar verdim.
“Ömer Hayam: 18 Mayıs 1048'de İran’ın Nişabur kentinde doğan Ömer Hayyam bir çadırcının oğluydu.”
Görüldüğü gibi Ömer Hayam ve Nizam arasında30 yaş var. Ancak Nizam’ın 46 yaşında vezir olması onun Ömer Hayam ile Nizamül Mülk’ün aynı yerde okumasını engellemez tabi. Ama diğer bir bakış açısından bakmamız gerekirse. Ömer Hayam öğrenimi esnasında kendisini geliştirmiştir. Süt kardeşi ile Malazgirt Savaşı esnasında Melikşah’ı görmüşler ve Ömer Hayam Melikşah’â bir şaka yapmıştır. Şakası oldukça tehlikelidir fakat onun yükselişidir. Yani Ömer Hayam hiçbir şekilde Nizamul Mülk’den yardım almadan Baş Müneccim oldu dememiz abest olur. Nizamul Mulk sayesinde Baş Müneccim oldu demekde haksızlık olur. Bu durumda Ömer Hayyam’ın okul arkadaşı olduğu farzedilen Nizamul Mulk’un onun arkadaşı olması doğaldır. Çünkü ikisinin de öğrencilik hayatları aynı yıllara denk gelmiştir. Aynı zamanda ikiside saraydaydılar. Melikşah onu aratmıştır. Nizamul mulk ise onu bulmuştur. Bir zaman sonra tersleşmişlerdir o mevzu daha derindir sırf bir kitap yazılabilir bu mevzuya.
Bilgi: Nizamul Mulk, Türk devlet yapısında ilk istihbarat teşkilatını oluşturup başına Ömer Hayyam'ı getirmek istemiştir. Haşhaşiler'in tepkisini de bu yüzden üzerine çekmiştir
Üçüncü bir kişi olan Hasan Sabah’ın durumu çok farklıdır. Alevilerin İsmaili tarikatından olduğu farzedilmiştir her zaman. Ancak çok yanlış bir ifadedir. Hasan Sabah ateisttir. Pragmatist düşünceleri sayesinde oldukça fazla tarafa belirli yollarla belirli şeyler savunduğu biliniyor. Örneğin Dinsizlere çok güçlü ve zengin olmayı teklif ediyor. Alevilere ise Bağdat Halifesinin zumlundan kurtulacaklarını söyleyerek onları taraflarına çekiyordu. Fedaicilik sisteminde önemli yeri vardır ancak para ile kurulmuş ordusunu ideolojik bir ordu yapmıştır.
.
Murat Safin
